U današnjem članku, želimo vas uputiti na jedno od najlepših i najizolovanijih naselja u Bosni i Hercegovini – selo Lukomir, koje se nalazi u opštini Konjic. Ovo naselje je jedno od najviših u zemlji, smešteno na obroncima planine Bjelašnice, a svojim izgledom i tradicijom oduzima dah svakome ko ga poseti.
- Poseta Lukomiru omogućava potpuni beg od gradske vreve i pruža mirnu oazu koja je idealna za odmor, ali i za ljubitelje prirode i zimske sportove. Lukomir je ne samo geografski impozantan, već i bogat istorijom koja je duboko ukorenjena u svakodnevnom životu njegovih stanovnika.
Lukomir se nalazi na visini od 1450 metara nadmorske visine, na obodu Bjelašnice, uz ivicu kanjona Rakitnice. Selo se smestilo nasuprot Visočice i pruža pogled na prelepe, netaknute pejzaže. Sama lokacija je dovoljna da vas očara, dok istorija ovog mesta svedoči o njegovom dugom postojanju. Prema pronađenim stećcima, srednjovekovnim nadgrobnim spomenicima, može se pretpostaviti da je Lukomir naseljen još u 14. i 15. veku, što ga čini jednim od najstarijih naselja u Bosni i Hercegovini.
Selo Lukomir je, zapravo, nastalo iseljavanjem stanovništva sa Donjeg Lukomira, koje je bilo smešteno dublje u kanjonu. Danas su stanovnici Gornjeg Lukomira uglavnom potomci ovčara koji su dolazili iz hercegovačkih sela Kamen i Žulj, a u to vreme su se bavili stočarstvom i čuvali stada ovaca. U početku su gradili sezonska naselja, koja su vremenom postala trajnija. Naselje su uglavnom nastanjivali ljudi iz plemena Čomora i Masleša, koji su i danas pretežito jedine porodice u Gornjem Lukomiru.
Vejsil Čomor, jedan od poslednjih potomaka starosedelaca, svake godine se vraća u selo čim prođe zima, a razgovarajući o svom životu u Lukomiru, kaže da je sticanje veština kao što je pravljenje kašika za njega više od običnog zanata – to je tradicija koju je naučio od svojih predaka. Iako su ga napustili mnogi, i danas je tu da čuva sećanje na vreme kada je svaka kuća bila puna života. Prema popisu iz 2013. godine, Lukomir je imao samo 13 stanovnika, a 1991. godine ovo selo imalo je čak 156 stanovnika.
- Kroz godine, selo je doživelo drastičan pad broja stanovnika, a poslednji ljudi koji su stalno živeli u Lukomiru bili su Džafo i Nurija Ćomor, braća koja su preminula početkom 21. veka. Zima je vrlo teška u ovom delu Bosne, te su meštani prisiljeni da odlaze na niže nadmorske visine, a tek kada ozelene pašnjaci i otopne snežni sloj, vraćaju se nazad.
- Jedan od najslikovitijih trenutaka u Lukomiru je rano jutro, kada meštani izlaze sa svojim stadima ovaca na ispašu. Ovaj prizor je prava slika života u selu, dok stotine ovaca prolaze kroz uske seoske staze, a zvuk zvona i lavež pasa budi selo. Međutim, nakon tog meteža, Lukomir ponovo tone u tišinu, koju povremeno prekinu radovi ili posetioci koji dolaze da uživaju u ovoj prelepoj, netaknutoj prirodi.
Poseban zaštitni znak sela su kuće prekrivene šindrom, tradicionalnim krovnim pokrivačem. Šindra se pravi od drvenih daščica koje se postavljaju preklapajući se, a najčešće se koristi drvo borova. Iako se u novije vreme šindra koristi manje zbog visoke cene, u Lukomiru je još uvek prisutna kao simbol tradicije i autentične arhitekture ovog kraja. Kuće su pravljenje od kamenih zidova, a imaju jednostavnu četvrtastu osnovu sa ložištem u sredini, što omogućava lakše grejanje tokom hladnih zimskih meseci.
Iako je Lukomir poznat po svojoj autentičnoj arhitekturi, posetioci ovog sela često ne zaobilaze i Obalj, obližnji vrh planine Bjelašnice. Iako Obalj nije jedan od glavnih vrhova Bjelašnice, s njega se pruža spektakularan pogled na sve hercegovačke planine, a uz povoljne vremenske uslove, može se videti čak i Durmitor u Crnoj Gori. Najbolji način da doživite Lukomir i njegovu okolinu jeste pešačenjem, jer je to jedini način da se u potpunosti upijete u lepotu prirode.
Za sve ljubitelje prirode, istorije, i autentičnih naselja, Lukomir predstavlja idealnu destinaciju koja nudi opuštanje, istraživanje i otkrivanje neotkrivenih lepota Bosne i Hercegovine. Neka vas vreme provedeno u ovom zaboravljenom kutku sveta podseti na to koliko su lepotu i mir mogući, čak i u najizolovanijim delovima naše planete.
