Stanojlo Milinković ime koje je u domaćoj kinematografiji postalo sinonim za sebi svojstven humor i neponovljivu ljudsku autentičnost.
- Iako nije bio profesionalni glumac, jedna jedina filmska rečenica bila je dovoljna da ga proslavi i zapečati mu mjesto među legendama. Čovjek skromnog zanata i skromnog života, svojevrsni “čovjek iz naroda”, nehotice je postao lice koje su generacije gledalaca prepoznale i zavoljele.
Rođen 1909. u Grabovcu, malom selu kraj Svilajnca, Stanojlo je čitav život proveo kao limar, radeći marljivo i tiho, daleko od svih reflektora. Ta jednostavnost, koja se ogledala i u njegovom izgledu, kao i u ponašanju, upravo je bila ono što će kasnije privući filmske stvaraoce. Nije se školovao za glumu, niti je imao profesionalne ambicije, ali sudbina je imala drugačiji plan.
- Njegov neočekivani ulazak u svijet filma započeo je na audiciji za televizijski film „Najlepša soba“, gdje je odmah privukao pažnju svojim osebujnim izgledom i isuviše pronicljivim izrazom lica. Režiser Slobodan Šijan prepoznao je, kako je jednom izjavio, kombinaciju „kromanjonca i genijalca“ – spoj grubog lica i neočekivano lucidne inteligencije. Bio je to spoj za pamćenje.
Kultna uloga koja će mu donijeti besmrtnost dogodila se 1980. godine u antologijskom filmu „Ko to tamo peva“. U tom filmu, Stanojlo se pojavljuje tek nakratko, ali ta kratka scena, u kojoj brani svoje oranje od nasrtljivih putnika iz kultnog autobusa, postala je simbol jednog vremena i duha. Njegova rečenica „Ne diraj me, zvaću decu! DecoooOOOooo!“ odavno je ušla u anale – kao replika koja se pamti i citira, često i bez da se zna ko ju je prvi izgovorio.
- Zapravo, ono što je malo ko znao o ovom čičici iz Grabovca jeste da je iza sebe imao sasvim običan, porodičan život, obojen skromnošću koja ga je krasila. Bio je otac petoro djece i deda 13 unučića, s kojima je rado delio svoje anegdote i ljudsku toplinu. Često su pričali da bi se kuća stalno tresla od smeha kada bi on ušao u prostoriju, jer je imao dar da i najteži dan pretvori u šalu.
- Prvi izvor (domaći medij): Portal “Mondo.rs” je u jednoj starijoj objavi istakao kako je Stanojlo, uprkos tome što ga svi pamte po jednoj rečenici, zapravo bio čovjek bogate životne priče koja je ostala u sjeni njegove filmske slave. Njegova posvećenost porodici i radu često je bila naglašavana kao dokaz njegove skromnosti i životne filozofije, što su potvrdili i njegovi najbliži, koji su s ponosom čuvali uspomenu na njega.
Slobodan Šijan je razgovarajući s više medija naglasio kako mu je Stanojlo bio jedan od najsnažnijih prirodnih talenata koje je sreo u karijeri. Njegova sposobnost da jednim pogledom izazove smeh ili suosjećanje bila je rijetka vrlina, koja se ne može naučiti ni usavršiti – ona se jednostavno nosi u sebi.
- Stanojlo se kasnije pojavio u još nekoliko kultnih filmova, poput „Kako sam sistematski uništen od idiota“ ili „Maratonci trče počasni krug“, u kojoj je tumačio lik bunardžije. Iako bez formalnog obrazovanja, nosio je u sebi ono što je često ključno u glumi – prirodnost, instinkt i svjesnost o trenutku. Možda je zato djelovao toliko uvjerljivo, jer nije glumio – on je jednostavno bio ono što jeste.
Ono što je možda najznačajnije jest činjenica da je u domaćoj kinematografiji ostavio trag drugačije vrste – bez pompe, bez zvaničnih priznanja, ali uz trajnu prisutnost u srcima gledalaca. Njegovi filmovi i danas se emituju, a scene s njim izazivaju isti, nenametljivi šarm koji je u stanju da izmami osmijeh i kod najtvrđih ljudi.
- Drugi izvor (domaći medij): Prema portalu “Kurir Stil”, jedan od Stanojlinih unučadi je izjavio kako je deda i u starosti zračio istim duhom, često izgovarajući fraze koje su podsjećale na likove koje je tumačio. Ta veza između stvarnog života i ekranizovanog lika zapravo ga je činila još voljenijim i realnijim.
Godine 2000., u 91. godini života, Stanojlo Milinković zauvek je zaklopio oči. Iza sebe je ostavio porodicu koja je o njemu pričala i pisala s poštovanjem, ali i gledaoce koji su ga voljeli upravo zato što je bio – drugačiji. Onaj koji je, kako bi neki rekli, došao niotkuda, ali zasluženo ostao – zauvek.
Treći izvor (domaći medij): Na blogu jedne filmske kritičarke koja se bavi jugoslovenskom kinematografijom (FilmNostalgija.rs), stoji da je Stanojlo postao nesvjesna inspiracija mnogim kasnijim glumcima karakterističnih rola. Ona naglašava da se „takvi talenti rađaju jednom u sto godina“ i da publika prepoznaje iskrenost kada je vidi.
Stanojlo je dokazao da prava veličina ne mora dolaziti u glavnoj ulozi niti u dugim monolozima. Nekad je dovoljno – samo biti svoj. Njegovo prisustvo na platnu nije se mjerilo minutima, već utjecajem. Filmovi se mijenjaju, režiseri dolaze i odlaze, ali scena jednog tvrdoglavog čiče koji brani svoje polje od autobusa punog putnika ostaje upamćena kao dokaz da život i umjetnost najbolje funkcionišu kad su jednostavni.Danas, ime Stanojla Milinkovića zauzima posebno mjesto u istoriji domaćeg filma. Njegova autentičnost podsjeća nas koliko je važno u svemu, pa i u glumi – ostati čovjek.
